Veilig grote dieren redden

Brandweer
Perscontact: 
Eva Burm

Nieuwe operatieprocedure voor brandweerlieden en dierenartsen

Paarden of koeien die gewond zijn geraakt bij een verkeersongeval of verstrikt zitten in prikkeldraad, zijn in paniek en reageren niet zoals thuis in de stal. Dierenartsen en brandweerlieden weten meestal niet hoe ze met die grote dieren in paniek moeten omgaan en krijgen dus nogal eens een stamp of worden gebeten.
Om ervoor te zorgen dat reddingsoperaties van grote dieren veilig verlopen voor de hulpverleners, omstanders én voor de dieren zelf, is in de schoot van Binnenlandse Zaken een standaard operatieprocedure ontwikkeld “Redden van dieren – grote dieren en nieuwe huisdieren”. Bij het aanleren van deze nieuwe procedure aan brandweerlieden en veeartsen zal een 350 kg zware dummy van een paard worden gebruikt.
Annemie Turtelboom, minister van Binnenlandse Zaken, stelt de nieuwe procedure voor op vrijdag 1 juli en zal bij die gelegenheid de paardendummy “Helpless” dopen.

De nieuwe standaardprocedure “Redden van dieren – grote dieren en nieuwe huisdieren” is het resultaat van een zeer nauwe samenwerking tussen de brandweerschool Oost-Vlaanderen, de Faculteit Dierengeneeskunde van de Universiteit Gent, het Federaal Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid van Binnenlandse Zaken en de Belgische Confederatie van het Paard vzw die een belangrijke bijdrage heeft geleverd waaronder de aankoop van een “lespaard” of een plastic dummy van 350 kg.
Onderluitenant Tom Van Esbroeck, verantwoordelijk voor de opleidingen bij brandweer Gent en tevens expert voor het Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid: “Professor Frank Gasthuys van de Faculteit  Dierengeneeskunde, U-Gent, heeft vorig jaar onze aandacht gevestigd op het feit dat in zijn paardenkliniek af en toe dieren belandden die bij reddingsacties door hulpdiensten extra onder stress of zelfs gewond waren geraakt. Bleek dat brandweerlieden en dierenartsen meestal niet weten hoe ze een dier in volle paniek moeten aanpakken.”
Daarnaast hebben wij zelf al meerdere keren meegemaakt dat onze mannen een trap of beet kregen van een paard of koe in het nauw. En dergelijke reddingsacties komen, zelfs in de stad, meer voor dan je denkt. Tussen 1 januari en 7 juni 2011 hebben we in Gent al dertien oproepen beantwoord voor grote dieren in nood. Da’s dertien keer dat onze mensen en de opgeroepen dierenartsen een interventie aanpakken waarvoor ze eigenlijk niet zijn opgeleid.”
Een goede opleiding over het redden van dieren in nesten is dus een must.”

Gedragspatronen van dieren in paniek
Annemie Turtelboom, minister van Binnenlandse Zaken: “Wij hebben meteen ons Federaal Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid ter beschikking gesteld om te helpen met financiële steun en met het uitwerken van de cursus. Als minister vind ik het immers belangrijk dat we snel inspelen op noden en nieuwe ontwikkelingen op het terrein zodat onze diensten in alle veiligheid en efficiëntie hun werk kunnen doen. Dat betekent een win-winsituatie voor alle betrokkenen, voor mensen en voor dieren.”
Het Federaal Kenniscentrum heeft eerst de opleiding “Horse Rescue Training” in Groot-Brittannië betaald voor enkele Belgische brandweermannen. Die Gentse specialisten werken nu samen met het Federaal Kenniscentrum en met de diensten van professor Gasthuys een cursus of standaard operatieprocedure uit die vanaf 1 juli 2011 wordt getest.
In de Standaard Operatieprocedure (SOP) staat onder andere beschreven: hoe hulpverleners, reddingsteams of –specialisten een groot huisdier bij een reddingsoperatie moeten benaderen, welke de gedragspatronen van verschillende grote dieren zijn en hoe je  daarop kan anticiperen, welke de belangrijkste risico’s zijn…  De veiligheid van de hulpverleners, dierenartsen, omstanders en ook  van de dieren zelf staat hierbij centraal.
Wordt de procedure goedgekeurd dan wordt de vorming opgenomen in de basiscursus van brandweerlieden en veeartsen die ook een gemeenschappelijke training zullen krijgen. Zo weten ze wat ze van elkaar kunnen verwachten tijdens een reddingsoperatie.
In een tweede fase worden politie en noodcentrales bij het project betrokken. Zij zullen een lijst krijgen met contactenpersonen (dierenartsen, reddingsspecialisten brandweer, eigenaars transportmiddelen voor dieren enz.) waarop zij een beroep zullen kunnen doen bijvoorbeeld na een ongeval met een paardentrailer op de snelweg of een koe die verstrikt is geraakt in prikkeldraad.

Helpless
De Belgische Confederatie van het Paard vzw, vertegenwoordiger van de Belgische paardensector, heeft de opleiding en training mogelijk gemaakt door de aankoop van  een pak materiaal waaronder een plastic dummy paard van 350 kg, “Helpless” genaamd. De Confederatie heeft daarnaast ook het transportmateriaal voor de dummy betaald zodat Helpless gemakkelijk kan worden vervoerd op het oefenterrein van de Oost-Vlaamse brandweerschool waar de procedure zal getest worden.
“Helpless” wordt op vrijdag 1 juli 2011 gedoopt door minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom. Meteen daarna wordt de dummy gebruikt tijdens een demonstratie door de reddingsspecialisten van de brandweer en door studenten dierengeneeskunde.
De Faculteit Dierengeneeskunde steunt de opleiding ook met de aankoop van klein materiaal of een basisset van hulpmiddelen zoals halsters, touwwerk, medische harnassen enz.

Gaia
Het project krijgt tot slot de volmondige steun van Michel Vandenbosch, voorzitter van de dierenrechtenorganisatie Gaia: “Als de brandweer op de plaats van een ongeval met een paard aankomt, dan is het heel belangrijk voor mens en dier dat zij goed weten hoe ze het dier moeten aanpakken. Een dier in nesten is een kwetsbaar wezen en als brandweer en  veeartsen een inspanning leveren om zo goed mogelijk met het dier om te gaan, dan geven zij het goede voorbeeld.”

eva.burm@ibz.fgov.be