Het IBIS-team van de Civiele Bescherming bestaat uit een kern van 40 beroepspersoneelsleden en is gespecialiseerd in het opsporen van overleden personen. Zij zijn opgeleid door en voeren op vraag van het DVI-team (Disaster Victim Identification) van de federale politie necrosearch-operaties uit. Dit houdt in dat zij begraven of verborgen slachtoffers van moord of doodslag, lokaliseren en opgraven. Deze interventies verlopen steeds in samenwerking met een groot aantal partners, zoals de Cel Vermiste Personen van de federale politie, hondengeleiders, wetsdokters, odontologen, fotografen, architecten, sociale assistenten van het Rode Kruis...
Omdat deze opsporingsoperaties psychologisch vaak erg belastend zijn en slordigheden tijdens necrosearch-operaties kunnen leiden tot het onherroepelijk verdwijnen van bewijsmateriaal, is een gespecialiseerde opleiding noodzakelijk om deel uit te maken van het IBIS-team. De toekomstige IBIS-specialisten worden gedurende een week ingewijd in alle aspecten van necrosearch: identificatie van verdwenen of overleden personen, deontologische methodes, graaftechnieken... De door het DVI-team uitgevoerde opgravingen hebben steeds plaats in het kader van een gerechtelijk onderzoek. Het belang van een nauwkeurige methodologie wordt in de opleiding dus steeds benadrukt, want een opgraving kan niet overgedaan worden.
Van zodra de te onderzoeken zone is afgebakend, komen de IBIS-teams van de Civiele Bescherming in actie met een kraan en graafmachines. De intervenanten dragen wegwerpkledij, maskers en handschoenen die regelmatig vervangen worden om hen te beschermen (manipulatie van kadavers) en om niet het risico te lopen om storende sporen toe te voegen. De bodem wordt voorzichtig uitgegraven, centimeter per centimeter, onder het waakzaam oog van de experts van het DVI. Dan volgt er een lange zeefoperatie om geen enkele aanwijzing over het hoofd te zien. Behalve graafmachines worden ook soms kranen, pompen, bergingscontainers en warmtecamera’s gebruikt voor het opsporen en opgraven van overledenen.
Elke interventie wordt afgesloten met een bezoek van het IBIS-team aan de psychologen van het stressteam van de federale politie. Praten over deze zoekacties in vaak gruwelijke omstandigheden, helpt de personeelsleden bij het verwerkingsproces. De bekendste interventie van de afgelopen jaren is die in het kader van het dossier Dutroux, maar onze IBIS-teams hebben ook na de tsunami in Thailand hun steentje bijgedragen.
IBIS-teams oproepen
De Cel Vermiste Personen van de federale politie die voor de politie deze oproepen centraliseert, neemt -in functie van de lokalisatie van de opgraving- contact op met de territoriaal bevoegde operationele eenheid van de Civiele Bescherming.