Pollutiebestrijding op zee: Civiele Bescherming toont speciale middelen aan ministers en aan VS-ambassadeur

Civiele Bescherming
Evenement

Op vrijdag, 4 juni 2010, toont de operationele eenheid van de Civiele Bescherming in Jabbeke de gespecialiseerde middelen waarmee zij pollutie op de Noordzee bestrijdt aan hoog bezoek. Onder meer premier Yves Leterme, minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom, staatssecretaris Etienne Schouppe en gouverneur van West-Vlaanderen Paul Breyne zullen aanwezig zijn.
Eregasten zijn Howard Gutman, ambassadeur van de Verenigde Staten in België en Europees commissaris voor Transport, Siim Kallas.
Het bezoek kadert in de huidige belangstelling voor pollutiebestrijding naar aanleiding van de olieramp in de Golf van Mexico.
De Civiele Bescherming zal samen met de dienst Marien Milieu van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid materieel tonen dat gebruikt wordt bij vervuiling op het zeewater of het strand.

Samenwerking binnen “Kustwacht”

De veiligheid en beveiliging van de Belgische stranden en de Noordzee ligt in handen van een samenwerkingsverband, de “Kustwacht” genaamd, waarin zeventien verschillende federale en Vlaamse partners betrokken zijn. Onder deze partners vind je de FOD’s Buitenlandse en Binnenlandse Zaken (oa Scheepvaartpolitie en Civiele Bescherming), Mobiliteit en Transport, Volksgezondheid, Defensie, Financiën (douane), Wetenschapsbeleid, Dienst Zeevisserij, DAB Vloot en DAB Loodswezen.
De zeer gestructureerde samenwerking zorgt ervoor dat de veiligheid en beveiliging, en dus ook de pollutiebestrijding op het strand en op zee, doeltreffend kunnen verlopen en dat op elk moment het nodige personeel en middelen (vliegtuig, boten, helikopter, gespecialiseerd materiaal tegen pollutie, enz.) voorhanden zijn.

Civiele Bescherming en materiaal Volksgezondheid

De Civiele Bescherming, gastheer vrijdagnamiddag 4 juni in Jabbeke, biedt hulp aan de bevolking en levert versterking met gespecialiseerde en zware middelen aan hulp- en politiediensten bij kleine en grote rampen. Ze intervenieert bijvoorbeeld in geval van brand, ontploffingen, overstromingen, milieuvervuiling,…   
De organisatie rukt uit op vraag van politie, brandweer, burgemeester, gouverneur of een andere overheid. De mannen en vrouwen van de Civiele Bescherming staan dag en nacht klaar om de burger en het milieu te beschermen.

De operationele eenheid van Jabbeke ligt op 20 km van de kust en is gespecialiseerd in kustwater- en strandvervuiling. Ze beschikt daarvoor over specifiek materiaal zoals bijvoorbeeld speciale vrachtwagens met aflaatbare banden om gemakkelijk op het strand te rijden.
Daarnaast werkt de Civiele Bescherming in geval van vervuiling van het strand of van het kustwater ook met materiaal van de FOD Volksgezondheid. Volksgezondheid heeft specifiek materiaal aangekocht om de pollutie op zee en op de stranden te bestrijden. Een deel van dit materiaal is gestationeerd bij de Civiele Bescherming van Jabbeke. In samenwerking met de Algemene Directie Leefmilieu wordt het materieel door de Civiele Bescherming ingezet om de vervuiling van stranden, kustwateren en havens te bestrijden.

Vrijdagnamiddag 4 juni tonen de Civiele Bescherming en de FOD Volksgezondheid wat zij tijdens pollutiebestrijding gebruiken, onder andere:

  • Module chemische verontreiniging
  • Pompen
  • Unimogs
  • Skimmers
  • Kruiwagens op rupsbanden
  • Decontaminatiemodule
  • Beachclean-containers

Stappen van een interventie pollutie:

1.    Melding

De melding van vervuiling van een strand of een olievlek op zee kan op verschillende manieren gebeuren waaronder:

  • Het publiek meldt de vervuiling aan politie of brandweer die het Maritiem Informatiekruispunt  (MIK) inlichten.
  • De kapitein van een voorbijvarend schip, die meldingsplicht heeft, signaleert de olievlek aan het MIK dat deze informatie ook doorgeeft aan het Maritiem Rescue and Coordination Center (MRCC) in Oostende .
  • Het MRCC wordt gewaarschuwd nadat op beelden van een Europese satelliet vervuiling is gezien.
  • Het observatievliegtuig van het Belgisch Mathematisch Model van de Noordzee (BMM) meldt vervuiling aan het MRCC.

Het MRCC of MIK lichten meteen het Directoraat-Generaal Leefmilieu van de FOD Volksgezondheid in die overleg pleegt onder andere met de specialisten van het BMM. Deze experts geven advies onder andere wat het eventueel gebruik van detergenten betreft om de vervuiling te bestrijden.
En dan wordt de Civiele Bescherming, meestal via de brandweer, opgeroepen”, zegt Edwin Van der Eecken, eenheidschef van de Civiele Bescherming van Jabbeke. “In eerste instantie gaat een officier van de Civiele Bescherming ter plaatse. Hij of zij doet een eerste verkenning van de plaats van de pollutie.”

2.    Inzetstrategie bepalen

Ook een expert van de dienst Leefmilieu komt naar de plaats van de vervuiling. Samen met de officier van de Civiele Bescherming bepalen ze de inzetstrategie om de vervuiling te bestrijden en op te ruimen. 

3.    Materiaal ter plaatse brengen

De dienst Leefmilieu en de Civiele Bescherming kijken welk materiaal best gebruikt kan worden om de vervuiling te bestrijden. En als de vervuiling op zee is, nemen zij contact op met de dienst Landsverdediging of DAB Vloot, de reder van de Vlaamse Overheid. “De Civiele Bescherming vervoert dan het materiaal naar de haven en laadt het op de schepen van Landsverdediging of DAB. Daarop varen de schepen uit naar de plaats van de vervuiling waar we het materiaal bedienen en de olie opruimen.“, verduidelijkt Edwin Van der Eecken.
Bij vervuilingen op het strand kan de Civiele Bescherming gebruik maken van beach cleaner-containers. In deze containers, die zijn aangekocht door Volksgezondheid, zit al het materiaal dat nodig is voor de opruiming: beschermingskledij, speciale kruiwagens, schoppen. Daarnaast beschikt de Civiele Bescherming zelf nog over graafmachines en bobcats om de pollutie op te scheppen en in de containers te laden.

Voorbeelden van interventies:

  • Op 4 december 2007 kwamen in de haven van Oostende liters olie terecht in het zeewater. Drie weken lang heeft de Civiele Bescherming olie geruimd. Daarvoor heeft ze gespecialiseerd materiaal gebruikt zoals vlotters om de olie binnen de dokken te houden en vacuümtanks om de olie uit het water te zuigen en te vervoeren.
  • Het Noorse autovrachtschip Tricolor zonk op 14 december 2002 na een aanvaring. Daarbij is meer dan 170 ton zware stookolie in zee terechtgekomen. De zwarte smurrie is samen met duizenden besmeurde zeevogels aangespoeld op de stranden. De Civiele Bescherming van Jabbeke heeft de vervuiling op het strand ingedamd met opblaasbare strandbooms en met behulp van kruiwagens en schoppen opgeruimd.

Ellen.Probst@ibz.fgov.be